عرق خیار

این مشروب را سالهای پیش با راهنمایی یکی از دوستان قدیمی در شیراز تهیه کردم. البته نام آن نباید کسی را گول بزند که در این مشروب اصلا از خیار استفاده نشده بلکه از گیاهی بسیار معروفی استفاده شده که پس از تهیه و در نهایت کار طعم و بوی ملایم خیار را دارد. این گیاه گاو زبان نامیده میشود.

موارد استفاده پزشکی فراوانی دارد و از جمله این مشروب در اروپا بعنوان داروئی برای معالجه برونشیت و تمیز کردن ریه کسانی که در معادن زغال سنگ کار میکردند و همچنین تنظیم دوران قاعدگی بانوان و داروی عرق آور مصرف میشد. در ایران از آن نوشابه مفرحی تهیه میشود که آنرا عرق گاوزبان مینامیم و همچنین با دم کردن گل آن نوعی چای تهیه میشود که طعم بسیار مطبوعی دارد. این گیاه بصورت وحشی در خاورمیانه میروید و زادگاه اصلی آن سوریه است. در اغلب نقاط دنیا انواع آن یافت شده و در اروپا آنرا برای مصارف خوراکی (سالاد و سس) و مصارف داروئی کاشت و برداشت میکنند. باید توجه داشت که برگ آن دارای مواد روغنی نیست ولی گل آن دارای مقدار زیادی اسیدهای آمینه چرب میباشد. (gamma-linolenic acid )

پیشنهاد میکنم برای اولین تهیه این مشروب مقداری بیش از یک شیشه تهیه نکنید و اگر طعم و دهان مزه آنرا دوست داشتید به یک نسبت مقدار آنرا افزایش دهید.

در این دستورالعمل قدیمی از دو قسمت مختلف این گیاه تهیه شده اگر فقط با برگ آن تهیه شود رنگ تولید نهایی سبز روشن و اگر با گل آن تهیه شود ، لیکور به رنگ آبی بسیار زیبایی در خواهد آمد و قابل تذکر است گل گاوزبان از گیاهان آبی رنگ نادری است که دارای سمیت نیست.

برای تهیه یک شیشه عرق خیار از برگ گاوزبان:

مواد لازم:

عرق دو آتشه (55%) یک شیشه 750 سی سی

برگ گیاه تازه گاوزبان 100 گرم

شیره شکر 2 قاشق غذاخوری

ابزار:

شیشه 2 لیتری دهان گشاد

جوراب نایلون زنانه

قیف

طرز تهیه:

ابتدا برگ گاوزبان را تمیز شسته و بگذارید آب آن خشک شود.

برگ را درون شیشه دهان گشاد ریخته و شیره شکر و عرق دوآتشه را اضافه کرده ، درب آنرا محکم کنید و در جای خنک و تاریک بمدت سه ماه نگهداری کنید.

هفته ای یکبار آنرا تکان مختصری بدهید.

پس از سه ماه اگر رنگ لیکور را پسندیدید آنرا با کمک قیف و جوراب نایلون زنانه صاف کنید و به شیشه کوچکتری منتقل کنید ولی اگر از رنگ سبز آن راضی نبودید بگذارید تا 4 هفته دیگر در همان شیشه بزرگ باقی بماند.

اگر مایلید از گل گاوزبان استفاده کنید فقط بجای برگ گاوزبان از گل گاوزبان استفاده کنید. مراحل تهیه آن نیز با برگ گاوزبان تفاوتی ندارد ولی رنگ لیکور آبی رنگ میشود.

از هر دو رنگ زیبا و طعم مفرح این لیکور برای تهیه کوکتل های مختلف استفاده میشود.

استفاده از برگ یا گل خشک شده ، حالت طبیعی رنگ وطعم را ایجاد نمیکند ولی اگر امکان تهیه گیاه تازه نبود میتوان از 35 گرم برگ یا گل در 750 سی سی مشروب 55% استفاده نمود.

برچسب‌ها: ,

22 Comments:
Blogger mohsen said...
سر ساقي سلامت

Anonymous ناشناس said...
ساقیا لطف نمودی قدحت پر می باد
که به تدبیر تو تشویش خمار آخر شد

چندی پیش یکی از دوستانم،به من یک بطری شراب انگور قرمز با کیفیت به من داد که طعم تلخی هم دارد و 1 سال و خورده ایش هم هست....آیا میشود با آن هیچ گونه مارتینی یا مشتقات آن درست کرد؟چگونه؟
پ.ن.شما ساکن کدام شهر هستید؟

Blogger انتهورا said...
با سلام به دوست عزیز محسن
حقیر هم از لطف و محبت شما ممنون و متشکر هستم.
سبز باشید و استوار.
ساقی

Blogger انتهورا said...
با سلام به دوست عزیز بابک
بزبان ساده با مخلوط کردن هرگونه مشروب با مشروبات دیگر و یا مواد طبیعی یا شیمیایی رنگ و بو طعم دهنده میتوان کوکتل تهیه کرد.
بسیاری از این مواد قابل تهیه در ایران نیست زیرا اغلب آنها قابل استفاده در بار یا مشروب فروشی ها هستند و برای تهیه هر یک نیز فرمول و دستورالعمل های فراوانی فراوانی تهیه شده و بسیاری از بار یا رستوران و یا مشروب فروشی ها در خارج به یک یا چند نوع از این کوکتل ها معروف هستند.
اغلب کوکتل هایی را که در ایران با مواد ساده میتوان تهیه نمود ولی ذوق و دهان مزه شخص فقط میتواند از این کوکتل ها بهره برداری نماید و اتینکه من بگویم کدام از کدام بهتر است قضاوت بسیار مشکل و یا غیر ممکن است.
برای اینکار باید ذائقه و میل و خواسته و همانگونه که قبلا گفتم امکانات را در نظر گرفت و بهمین جهت نمیتوان از چهار چوبی معین خارج شد.
با شراب انواع بسیاری کوکتل میتوان ساخت ولی مشروب قوی تری لازم دارد نظیر ودکا ، جین ، ویسکی و یا سایر مشروبات. زیرا شراب آنقدر الکل ندارد و از طرفی اضافه کردن مواد دیگر همین مقدار (در صد الکل) را پائین تر میآورد.
باور کنید برای نوشتن هر کوکتل باید چندین و چند فاکتور را در نظر بگیرم و حتی تغییرات زیادی در مواد اولیه بدهم تا بتوان آنرا تهیه نمود که البته این مشکل در خارج نیست و با پرداخت مبلغی براحتی میتوان مواد اولیه را بدست آورد.
تنها پیشنهادی که میتوان نمود تهیه کوکتل هایی است که شبیه مارتینی سیب باشد ولی بجای شراب سیب از شراب معمولی استفاده نمود.
سعی میکنم در آینده تعداد زیادتری مارتینی (البته با امکانات تهیه در ایران) را منتشر کنم.
حقیر در ملبورن ، استرالیا زندگی میکنم ولی در حقیقت اغلب روزها دور از خانه هستم.
موفق باشید.
ساقی

Blogger shahriar said...
ساقی عزیز
در دستور تهیه بسیاری از شرابها، به عنوان نمونه در شراب انبه، دو پرسش وجود دارد:

1- چرا بعد از خورد کردن انبه و ... مخمر را به آنها اضافه نمی کنید و 24 ساعت آنها را در ظرفی که هوا بتواند آزادانه رفت و آمد کند نگاه می دارید سپس مخمر را اضافه می کنید تا فرایند تخمیر شروع شود؟
آیا اینکار باعث از بین رفتن بوی انبه تازه و بوی ماندگی گرفتن مخلوط نمی شود؟

2- آب لیمو و پرتقال را روز بعد اضافه می کنید! حدس بنده آنست که این دو بخاطر داشتن خاصیت اسیدی از فرایندی جلوگیری میکنند. اما آن فرایند چیست؟

تشکر پیشاپیش
شهریار

Blogger حسن said...
ساقي جان دائي من 60 سال پيش در داروخانه كار مي كرد و مي گفت در آن روزگار براي بيماري هاي اعصاب نظير اضطراب و اعصبانيات و ... داروئي شامل الكل سفيد + گل گاو زبان و سنبل الطيب تهيه و به بيمار در زمان ناراحتي تجويز مي كردند چون وي زن دائيش بيماري اعصاب داشته و در ضمن مادر زنش هم شده بعد ها اين يادش مانده است

Anonymous ناشناس said...
با سلام خدمت ساقی
در تهیه لاگر امریکایی هنگامی که حریره رو می خوایم بریزیم توی بشکه تخمیر باید اونو صافش کنیم و مایع رو بریزیم توی بشکه یا احتیاجی به صاف کردن نداره

Anonymous ناشناس said...
سلام ساقي نخسته
شراب انگور طبق دستور انداختم
ميخواستم بدونم چقدر طول ميكشه جا بيفته«قابل مصرف بشه»
با تشكر

Anonymous ناشناس said...
انتهوراي عزيز سلام
با توجه به نزذيك شدن به شب يلداي ايراني مي خواستم اگر امكانش هست دستورالعمل يك شراب خانگي و البته آسان را برايمان بگذاري. ممنون

Blogger انتهورا said...
با سلام به دوست عزیز شهریار
1- در تهیه شراب از بعضی از میوه ها نیاز به اکسیژن زیاد برای تخمیر شدن است و در حقیقت بدون اکسیژن اضافی تخمیر کند یا ناقص و یا اصلا انجام نمیشود.
2- استفاده از اسید موجود در لیمو و پرتقال بخاطر خاصیت ترشی آن نیست بلکه اسسید موجود در لیمو و پرتقال نوعی تشدید کننده عمل تخمیر است و باید گفت نوعی محرک مخمر میباشد. استفاده از بعضی از اسیدهای طبیعی ضعیف برای تحریک تخمیری بخشی از برنامه شرابسازیهاست.
اگر به مقاله زیر و پاسخ شماره یک مراجعه کنید متوجه میشوید در ترکیبات مخمر مقدار زیادی مواد اسیدی وجود دارد:
http://meysara4.blogspot.com/2007/11/blog-post_9909.html
و همچنین این مقاله:
http://meysara4.blogspot.com/2008/02/blog-post.html
موفق باشید
ساقی

Blogger انتهورا said...
با سلام به دوست عزیز حسن
با تشکر از اطلاعات داده شده شما باید موضوعی را مختصرا توضیح دهم.
بدلایل بسیاری که از حوصله شما و من خارج است متاسفانه در ایران عزیز ما (اصولا در فرهنگ شرق) دستنوشته ، مدارک و اسناد فراوانی که در داروخانه ها و عطاریها مورد استفاده حکیمان و عطاران قرار میگرفت مورد بیمهری زمان قرار گرفته و از آن بدتر در قدیم فرهنگی مرسوم بود که اگر کسی چیزی میدانست یا به خاصیت چیزی پی میبرد از دیگران مکتوم و مخفی نگهمیداشت. دلیل این امر ترس از دست دادن حرفه و موقعیت صاحب علم بود. در خارج از مرزهای ایران این وضعیت یا وجود نداشت و صاحب کرم سعی بر گسترش و انتشار داشت و یا حداقل پس از مرگ وی بصورتی در اختیار دیگران قرار میگرفت.
باید به نسل جدید و روحیه گره گشایی آنان امیدوار بود که این صفت زشت قدما را با بازگشایی و تحقیق و انتشار (بخصوص از طریق اینتربت و شبکه اطلاع رسانی جهانی) به آیندگان منتقل کنند.
همیشه سبز باشید.
ساقی

Anonymous ناشناس said...
سلام ببخشید احتیاج به 1 دستگاه عرق گیری خانگی دارم خواهشمند است در این مورد مرا راهنمایی و کمک نمایید

Blogger انتهورا said...
با سلام به دوست عزیز ناشناس
اگر به مرحله دوم همان مقاله مراجعه کنید ، استفاده از کیسه صافی و قرار دادن مالت ویژه در آن کیسه ، پیش بینی شده است ولی اگر کیسه و یا توری مورد استفاده اولیه دانه درشت بود در این مرحله حتما از کیسه جنس کرباس استفاده کنید. موضوع مهم آنست که مالت کمرنگ نیاز زیادی به صاف کردن ندارد بلکه پس از تخمیر ذرات آرد مالت حریره شده به آرامی رسوب میکند.
موفق باشید
ساقی

Blogger انتهورا said...
با سلام به دوست عزیز ناشناس
دوره رسوب و شفاف شدن شراب انگور بستگی به نوع تخمیر و کامل شدن مرحله دوم تخمیر دارد. اگر هنوز مخمر در مایع شراب فعال باشد این دوره طولانی میشود ولی بطور عمومی شراب انگور یکماه پس از خاتمه مرحله دوم تخمیر شفافیت کامل بهمزده و قابل نوشیدن است.
موفق باشید.
ساقی

Blogger انتهورا said...
با سلام به دوست عزیز محبوبه
متاسفانه بدون استفاده از مواد شیمیایی رسوب دهنده صاف و شفاف شدن شراب نیاز به زمان دارد ولی اگر به شفاف بودن کامل شراب زیاد اهمیتی نمیدهید و به انگور تازه دسترسی دارید (که شک دارم) سریعترین شراب را میتوانید تهیه کنید آنهم از آب انگور خانگی (شراب پائیزی):
http://meysara.blogspot.com/2007/11/blog-post_7856.html
ولی از آب انگور تجاری نیز میتوان استفاده نمود (تهیه شراب از آبمیوه تجاری):
http://meysara.blogspot.com/2008/05/blog-post_30.html
اغلب شرابها نیاز به زمانهای زیادتری برای آمیزه شدن دارند.
موفق باشید.
ساقی

Blogger انتهورا said...
با سلام به دوست ناشناس عزیز
اگر منظور شما دیگ پخت است که در بازار موجود نیست و باید خودتان تهیه کنید
http://meysara3.blogspot.com/2007/11/1_23.html
ولی اگر منظور بالن شیشه ای (آزمایشگاهی) است باید آنرا از لوازم آزمایشگاهی ها تهیه کنید که البته ظرفیت زیادی ندارد و قدری گران هم هست
موفق باشید
ساقی

Anonymous ناشناس said...
سلام استاد
سوال من راجبه ودکایه سیبزمینی هست که توضیح دادین از این 5کیلو سیبزمینی چند بطر ودکا و با چه درصدی میشه گرفت/؟

Blogger انتهورا said...
با سلام به دوست ناشناس عزیز
برای 5 کیلو سیب زمینی با شرایط مساعد حدود 5 بطر ودکا 40% میتوان تهیه کرد.
موفق باشید
ساقی

Blogger Unknown said...
سلام انتهورای عزیز, من بارها اقدام ب تهیه ی ودکای سیب زمینی کردم ولی هر بار با ری کردن بسیار زیاد شراب مواجه شدم با اینکه گالن ها فضای کافی هم داشتم علت چیست؟ در ضمن من از مخمر نانوایی استفاده کردم امکانش هست علت این باشه؟

Blogger مست مستم said...
سلام دوست عزیز
گویا ساقی دیگر قادر به پاسخگویی نیست.
بله شراب خام سیب زمینی خیلی ری دارد و گاز زیادی تولید میکند و هیچ چاره ای نیست جز اینککه دو سوم ظرف خالی باشد و درب بشکه محکم نباشد و چه ودکای نازی میده این سیب زمینی

Blogger مست مستم said...
سلام دوست عزیز
گویا ساقی دیگر قادر به پاسخگویی نیست.
بله شراب خام سیب زمینی خیلی ری دارد و گاز زیادی تولید میکند و هیچ چاره ای نیست جز اینککه دو سوم ظرف خالی باشد و درب بشکه محکم نباشد و چه ودکای نازی میده این سیب زمینی

Anonymous ناشناس said...
:Telegram
R_ANTAHOORA@